Buhar kazanı periyodik kontrolü, muayenesi ve raporlanması
Buhar kazanı muayenelerinde, ilgili ekipmanın ve yardımcı ekipmanların yasal şartları güvenli bir şekilde sağladığının tespiti, ekipmanın basınç testleri ve tahribatsız muayene gibi yöntemlerle kontrol edilerek sağlanmaktadır. Buhar kazanı kontrolleri; TS 2025 ve TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılmaktadır.
Buhar kazanları, yüksek sıcaklık ve basınçta çalışan ekipmanlardır. Bu yüzden bu kazanlarda emniyet açısından, bazı güvenlik teçhizatları 2’şer adet takılması zorunludur.
Buhar kazanı nedir?
Yakıt yakılarak veya başka enerjiler kullanılarak suyun ısınması sonucunda buhar elde edilir. Buhar da belirli bir basınç altında sıkıştırılır. Buharı sıkıştırılan kaba ise basınçlı kap denilmektedir.
Buhar kazanında en önemli olan konu verimdir. Hangi miktarda ve ne kadar enerji elde edileceğini hesaplamak oldukça önemlidir. Ortalama olarak buhar kazanında verim %80 civarındadır.
Buhar kazanı periyodik kontrol yönetmeliği
Buhar kazanı periyodik muayene ve kontrolleri, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince oluşturulan 25.04.2013 Tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında yapılmaktadır.
Buhar kazanı periyodik kontrol süresi nedir? Ne sıklıkla yapılır?
Buhar kazanı periyodik kontrol / muayene süresi, iş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliğinde standart veya azami bir süre belirtilmemişse imalatçının öngördüğü periyotla yapılır; bu da yoksa azami süre 1 yıldır.
Periyodik kontrol sıklığı, yönetmelikte yer alan tablolarda veya standartlar ile belirlenmemişse, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar imalatçı tarafından da belirlenmemiş ise ekipmanın bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı, yaşı, bakım faaliyetleri, sıklığı, atmosferik koşullar, kaza geçirmesi, önceki periyodik kontrol sonuçları ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak ve yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre periyodik kontrol, test ve muayenelerin sıklığı artırılabilir.
Özetle, buhar kazanı periyodik kontrolleri en az 12 ayda bir yapılmalıdır.
Buhar kazanı periyodik kontrolleri kim tarafından yapılır?
TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 belgeli bir A Tipi Muayene kuruluşu olan A Artı; buhar kazanı periyodik kontrollerini bakanlıktan yetkili ve uzman mühendis kadrosuyla yapmaktadır.
Buhar kazanı periyodik kontrolünü kimler yapmaya yetkilidir?
4 Nisan 2017 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi’nin 30047’nci sayısında “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği, bakanlık tarafından yetkilendirilen eğitim kurumlarından eğitimlerini almış kişiler ve hizmet yeterlilik belgesi almış veya akredite olmuş periyodik kontrol yapan firmalar yetkilidir.
17 Haziran 2021 tarihinden itibaren, yalnızca Kalıcı Ekipnet numarasına sahip olan personeller tarafından periyodik kontrol ve muayene işlemi yapılabilmektedir.
Buhar kazanı periyodik kontrol formu ve raporu nedir?
Buhar kazanı periyodik kontrol formu, yönetmelikte belirtilen ulusal ve uluslararası imalat, test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir ön kayıt belgesidir.
Standardın istediği tüm fiziksel, mekanik ve görsel testler ile deneyleri de yapılarak forma işlenir. Oluşturulan buhar kazanı periyodik kontrol raporu, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.
İş sağlığı ve güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının sakıncalı olduğu belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar uygundur ibaresinin de yer aldığı ikinci bir rapor düzenlenir.
Buhar kazanı periyodik kontrolü/muayenesini yaptırmak zorunlu mu?
Buhar kazanı ekipmanlarının operatör hataları veya kusurlu kullanılması neticesinde işletmede maddi ve manevi kayıplar oluşmaktadır. Bu yüzden; buhar kazanı periyodik kontrollerinin yapılması hem güvenli çalışma koşularının gereği, hem de yasal mevzuatlar gereğince zorunludur.
6331 sayılı İsg kanunu çerçevesinde, iş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği kapsamında, işletmede bulunan ekipmanlar ve tesisatlar ile ilgili olarak gerekli kontrollerin yaptırılmadığının tespit edilmesi halinde;
Buhar kazanı periyodik kontrolü yaptırma sorumluluğu kime aittir?
İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliğine göre buhar kazanı periyodik kontrolünü yaptırma sorumluluğu işverene aittir.
İlgili yönetmelikte “işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için işveren gerekli tüm tedbirleri alır” maddesi bulunmaktadır.
Ayrıca iş güvenliği uzmanları, işverenlere öneri ve tavsiyeleri vermekle yükümlüdür.
Buhar kazanı bakımını kimler tarafından hangi sıklıkla yapılabilir?
Buhar kazanı ekipmanlarının periyodik bakımları (günlük, haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve benzeri), ilgili standartlarda belirlenen veya imalatçının belirlediği şekilde, imalatçı tarafından yetkilendirilmiş servislerce veya işyeri tarafından görevlendirilmiş kişilerce yapılır.
Periyodik kontrol / muayene ve periyodik bakım farklı hizmetlerdir. A Tipi Periyodik Muayene kuruluşlarından, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkesiyle çelişmesi sebebiyle bakım hizmeti alınamaz ve teklif edilemez. Muayene kuruluşu yalnızca buhar kazanı test, muayene ve kontrollerini yapmak ve bunları raporlamakla yükümlüdür. İş ekipmanlarının, her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrollere tabi tutulmaları sağlanır. Buhar kazanı periyodik kontrolleri için İletişim Ofislerimiz Ankara , İstanbul (Avrupa – Asya ) , Antalya , Trabzon ,İzmir , Eskişehir , Bursa , Konya , Kayseri , Adana , Van ile iletişime geçebilirsiniz .
